Vụ trực thăng Mỹ bắn lầm tại trường Phước Ðức, Chợ Lớn chiều 2.6.1968

 

 
Lâm Vĩnh Thế

2-6-68.- Lúc 18 giờ hơn, môṭ trực thăng Mỹ bắn lầm vào bộ chỉ-huy hành-quân taị đường Khổng Tử, Chợ Lớn, 6 sĩ quan VNCH tử thương, gồm : các Trung-tá Nguyễn Văn Luâṇ , Lê Ngọc Tru,̣ Phó Quốc Chu,̣ Ðào Bá Phước, các Thiếu-tá Nguyễn Bảo Thùy và Nguyễn Ngọc Sinh. Ðại-tá Văn Văn Của, Ðô-trưởng Sài-Gòn, cùng Trung-tá Trần Văn Phấn cũng bi ̣ thương.
(Trích: Ðoàn Thêm. 1968: việc từng ngày. Tựa của Lãng-Nhân.

Sài Gòn: Cơ-sở xuất-bản Phạm Quang Khai, 1969. Los Alamitos, Calif.: Nhà xuất bản Xuân Thu tái bản, 1989. Tr. 195)

 

 

Sau đây là bản tin đăng trên trang 1 của nhật báo Chính Luận, số 1268, ra ngày
Thứ Ba, 4-6-1968 (tức ngày Mùng 9 Tháng 5 Năm Mâụ Thân) về vụ trực thăng Mỹ bắn lầm này:

 

 

Việc trực thăng Mỹ bắn lầm này đã gây chấn động lớn tại Sài Gòn, tạo ra một nghi án về chính tri ̣taị VNCH trong một thời gian khá dài và đến nay, gần 50 năm sau, vẫn còn là môṭ dấu hỏi lớn trong lịch sử hết sức ngắn ngủi (1967-1975) của nền Ðệ Nhi ̣Cộng Hòa. Bài viết này cố gắng đặt vụ việc trở lại khung thời gian của nó và tìm hiểu nguyên nhân, diễn biến và hâụ quả của nó.
.

Bối Cảnh Của Vụ Việc

Không Gian

Việc trực thăng Mỹ bắn lầm này xảy ra ngay tại một trường trung học của người Hoa trong Chợ Lớn (Quận 5, Sài Gòn), Trường Phước Ðức, nằm trên đường Khổng Tử, cách phiá sau nhà hàng nổi tiếng của Chợ Lớn là Soái Kình Lâm độ chừng trên 50m đường chim bay, như trong không ảnh sau đây:

 

 

 

 

Nhà hàng Soái Kình Lâm vào thời điểm này đã bi ̣ môṭ lực lượng Việt Cộng chiếm đóng và cố thủ. Liên Ðoàn 5 (LÐ 5) Biệt Ðộng Quân (BÐQ), gồm 3 Tiểu Ðoàn 30, 33 và 38 BÐQ, đang hành quân giải tỏa khu vực này. Bộ Chỉ Huy (BCH) lưu động
của LÐ 5, đặt tại Trường Phước Ðức, đang lên kế hoạch tấn công đánh chiếm lại tòa
nhà có nhà hàng Soái Kình Lâm, và vì vậy đã gọi về Bộ Tư Lệnh Quân Ðoàn III để xin trực thăng võ trang (gunship) của Mỹ đến oanh kích yểm trợ.

Thời Gian

Vào đầu tháng 6-1968, đợt 2 của cuộc tổng tấn công Tết Mậu Thân của phe Cộng sản tại Sài Gòn đang diễn ra ác liệt. Một lực lượng khá lớn của Việt Cộng đã chiếm đóng môṭ khu phố quan troṇg của vùng Chợ Lớn, bao gồm các con phố chánh là Ðồng Khánh, Tổng Ðốc Phương và Khổng Tử. Ngày 2-6-1968, LÐ 5 BÐQ đã giải tỏa được phần lớn khu phố nhưng đơn vi ̣Viêṭ Cộng đang chiếm đóng Nhà hàng Soái Kiǹh Lâm vẫn cố thủ. Các tiểu đoàn của LÐ 5 BÐQ không tiến lên được. Vào lúc 6 giờ chiều, BCH của LÐ 5 BÐQ, đặt tại Trường Phước Ðức trên đường Khổng Tử, ngay phiá sau nhà hàng Soái Kiǹh Lâm, bắt buôc̣ phải kêu trực thăng võ trang của Mỹ đến oanh kićh yểm trợ. Một gunship Mỹ được phái đến, đã bắn lầm một rocket vào ngay trường Phước Ðức (thay vì bắn vào nhà hàng Soái Kiǹh Lâm), gây tử thương cho 6 sĩ quan cao cấp của QLVNCH:

 Trung Tá Ðào Bá Phước, Chỉ Huy Trưởng LÐ 5 BÐQ
 Trung Tá Nguyễn Văn Luận , Giám Ðốc Cảnh Sát Ðô Thành

 Trung Tá Lê Ngọc Tru,̣ Trưởng Ty Cảnh Sát Quâṇ 5, Sài Gòn
 Trung Tá Phó Quốc Chu,̣ Giám Ðốc Nha Thương Cảng Sài Gòn
 Thiếu Tá Nguyễn Ngọc Sinh, Phụ Tá Giám Ðốc Cảnh Sát Ðô Thành
 Thiếu Tá Nguyễn Bảo Thùy, Chánh Sở An Ninh Quân Ðôị Ðô
Thành (em ruôṭ của Trung Tướng Nguyễn Bảo Tri)̣

và làm bi ̣thương 2 sĩ quan cao cấp sau đây:

 Ðại Tá Văn Văn Của, Ðô Trưởng Sài Gòn

 Trung Tá Trần Văn Phấn, Phụ Tá Tổng Giám Ðốc Cảnh Sát Quốc Gia

Những Câu Hỏi Không Có Câu Trả Lời

Ðây có phải là môṭ vụ thanh toán chính trị ?

Khi vụ việc xảy ra, lâp̣ tức có ngay môṭ luồng dư luâṇ cho rằng đây là môṭ vụ
thanh toán mang tińh chińh tri,̣ nói rõ hơn là “Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu thanh toán phe Phó Tổng Thống Nguyễn Cao Kỳ.” Taị sao laị có dư luâṇ này?

Trước hết là vì môṭ sự thâṭ không thể chối cải được là tất cả những người chết

đều là người thuộc phe của ông Kỳ. Thứ hai là vì ̣viêc̣ này xảy ra ngay vào đúng giai

đoạn ông Thiêụ bắt đầu ra măṭ đối phó và tìm moị cách tiêu diêṭ vây cánh của ông Kỳ.

Từ tháng 3-1968, sau vụ Tổng Tấn Công Tết Mâụ Thân của Viêṭ Côṇg, qua môṭ nhân
viên CIA (Central Intelligence Agency = Cơ Quan Trung Ương Tiǹh Báo của Hoa Kỳ),
ông đã gián tiếp báo cho người Mỹ biết là ông sẽ không để cho phe ông Kỳ tiếp tục đe dọa và phá hoaị uy quyền tổng thống hiến điṇh của ông nữa. Ông nhứt quyết loaị bỏ dần người của ông Kỳ và thay bằng người của ông. Việc đầu tiên ông thực hiện là thay môṭ loaṭ 14 tỉnh trưởng qua chương triǹh cải tổ hành chánh trong tháng 3-1968. Ngày 7-5-1968, Chuẩn Tướng Nguyễn Ngọc Loan, cánh tay măṭ của ông Kỳ, người đang giữ cùng môṭ lúc cả 3 chức vụ trọng yếu về an ninh là Ðặc Ủy Trưởng Phủ Ðặc Ủy Trung Ương Tiǹh Báo, Tổng Giám Ðốc Cảnh Sát Quốc Gia và Giám Ðốc Nha An Ninh Quân Ðôị, đã bi ̣bắn troṇg thương taị khu Tự Ðức. Trong cùng ngày 7-5-1968, Ðaị Tá Ðàm Văn Quí, Phụ Tá Tổng Giám Ðốc Cảnh Sát Quốc Gia, cánh tay măṭ của Tướng Loan, cũng bi ̣tử thương trong môṭ cuôc̣ lục soát trên đường Lục tỉnh. Kế tiếp, lấy lý do chińh phủ đã bất lực để xảy ra vụ Việt Côṇg tấn công vào thủ đô Sài Gòn lần thứ hai (thường được báo chí goị là vụ Mâụ Thân đợt 2) vào đầu tháng 5-1968, ông giải nhiêṃ Chińh phủ Nguyễn Văn Lôc̣ và đề cử ông Trần Văn Hương thành lâp̣ chińh phủ mới vào ngày 25-5-1968. Trong vụ trực thăng Mỹ bắn lầm này, môṭ lần nữa, có khá nhiều người chết hay bi ̣thương thuôc̣ lực lượng cảnh sát, tức là tay chân của Tướng Loan. Ngoài ra, ngay sau vụ trực thăng Mỹ bắn lầm này, ông bổ nhiêṃ liên tiếp người của ông vào 2 chức vụ quan troṇg sau đây: 1) Ngày 4-6-1968, Thiếu Tướng Nguyễn Văn Minh, nguyên Tư Lêṇh Sư Ðoàn 21 Bộ Binh, được bổ nhiêṃ vào chức vụ Tư Lêṇh Biêṭ Khu Thủ Ðô thay cho Ðaị Tá Nguyễn Văn Giám; và 2) Ngày 7-6-1968, Ðaị Tá Ðỗ Kiến Nhiểu được bổ nhiêṃ Ðô Trưởng thay cho Ðaị Tá Văn Văn Của, và Ðaị Tá Trần Văn Hai được cử thay Tướng Loan trong chức vụ Tổng Giám Ðốc Cảnh Sát Quốc Gia. Hai tháng sau, ngày 5-8-1968, Trung Tướng Ðỗ Cao Trí được cử thay Trung Tướng Lê Nguyên Khanh làm Tư Lêṇh Quân Ðoàn III.

Tại sao người của ông Kỳ có mặt tại Trường Phước Ðức vào ngày hôm đó ?

Trong số các sĩ quan cao cấp của VNCH chết và bi ̣thương trong vụ trực thăng
Mỹ bắn lầm này, ngoài Ðaị Tá Giám, Tư Lêṇh Biêṭ Khu Thủ Ðô, và Trung Tá Phước,
Liên Ðoàn Trưởng Liên Ðoàn 5 BÐQ, sự hiêṇ diêṇ của các vi ̣sĩ quan còn laị taị bộ chỉ huy của cuôc̣ hành quân này của BÐQ thâṭ rất khó giải thićh. Phần lớn các vi ̣này đều thuôc̣ ngành Cảnh Sát và hoàn toàn không có vai trò gì hết trong cuôc̣ hành quân này, vậy họ đến đây để làm gì? Chắn chắn đây không phải là môṭ buổi họp măṭ baṇ bè để vui chơi, ăn nhậu với nhau vì đây là môṭ điạ điểm đang có giao tranh ác liêṭ giữa các tiểu đoàn của Liên Ðoàn 5 BÐQ với các lực lượng đang cố thủ của VC. Nhưng đây cũng dứt khoát không thể là môṭ cuôc̣ găp̣ gở nhau tiǹh cờ, mà nhất điṇh phải do có heṇ với nhau trước. Vậy ai là người đã đứng ra tổ chức cuôc̣ heṇ này, và heṇ găp̣ nhau có muc̣ đić h gì?

Chúng ta hãy nghe lời kể laị của môṭ sĩ quan BÐQ, cựu Thiếu Tá Hà Kỳ Danh,
Trưởng Ban 3 (hành quân) của Liên Ðoàn 5 BÐQ, có măṭ taị Trường Phước Ðức hôm đó và may mắn sống sót. Lời tường thuâṭ của Thiếu Tá Danh được ghi laị trong môṭ cuôc̣ phỏng vấn dành cho Tập San BÐQ như sau:

“Nhưng có điều nầy tôi nghĩ cũng nên nói cho các anh nghe, khi BCH/HQ/LĐ5 vừa đến trường Phước Đức thì có một phái đoàn ký giả và phóng viên chiến trường quốc tế đủ mọi thứ Anh, Mỹ, Pháp v.v.. kéo đến. Có lẽ họ biết BCH/LĐ5 đến trường Phước Đức vì Tr/tá Phước gọi về BKTĐ xin pháo binh bắn vào Soái kình Lâm nhưng vì đã có lệnh từ trước là không dùng phi pháo vì sợ thiệt hại cho dân chúng. Có lẽ đám ký giả nầy đang ở BTL/BKTĐ nên họ biết và kéo đến đây lấy tin, họ nói chuyện với Tr/TáPhước một lúc rồi kéo nhau đi. Khi đám ký giả đi rồi thì các ông Lê ngọc Trụ Trưởng ty Cảnh Sát quận 5 đến và sau đó là Th/Tá Phó quốc Chụ giám đốc thương cảng Sàigòn, Đại tá Phấn, ông Luận thuộc Tổng nha cảnh Sát và Nha cảnh Sát Đô Thành, Th/tá Xinh CSQG, Th/tá Nguyễn bảo Thùy Phân Khu Đô Thành, Th/tá Tô, Biệt đội trưởng CSDC và có cả Đại tá Văn văn Của Đô trưởng Sàigòn. Sau đó tôi được biết Đại tá Giám, Tư lệnh BKTĐ sẽ đến BCH/LĐ5 để thị sát tình hình và cho chỉ thị. Khi Đại tá Giám đến thì tất cả các vị nói trên đều có đủ mặt.”

Qua lời kể bên trên của Thiếu Tá Danh, chúng ta được biết hai chi tiết quan trọng sau đây:

 Các vi ̣sĩ quan bi ̣thương vong trong vụ này rõ ràng là có hẹn nhau từ
trước, rõ nhứt là trường hợp của Ðaị Tá Giám, Tư Lêṇh BKTÐ, vì ngay từ lúc ông chưa đến thì Thiếu Tá Danh đã biết là ông sẽ đến; nhưng ai nói cho ông Danh biết thì ông Danh không có nói ra.
 Trước khi các vi ̣sĩ quan này đến hiêṇ trường thì có môṭ phái đoàn ký giả và phóng viên chiến trường quốc tế đến rồi sau đó bỏ đi trước khi các vi ̣sĩ quan này đến. Taị sao họ bỏ đi ? Chắc chắn là do yêu cầu của Trung Tá Phước. Taị sao Trung Tá Phước yêu cầu họ rời đi? Cóthể vì Trung Tá Phước không muốn cho họ găp̣ các vi ̣sĩ quan đó chăng ?

Trong lời tường thuâṭ của Thiếu Tá Danh trong cuôc̣ phỏng vấn nói trên còn có
thêm môṭ số chi tiết khá đăc̣ biêṭ, rất đáng quan tâm về Ðaị Tá Nguyễn Văn Giám, Tư Lêṇh Biêṭ Khu Thủ Ðô như sau:

 “…Sau khi Đại tá Giám đến nơi và biết rõ tình hình thì đích thân ông gọi máy lên QĐIII xin cho gunship yểm trợ .”
 “…sau khi chuẩn bị xong xuôi hết rồi thì cũng là lúc đại tá Giám nói với tôi: ” Anh Danh à, anh vẽ cho tôi cái sơ đồ khu vực hành quân của các anh lên bản đồ của tôi để tôi đem về theo dõi.” Tôi đang ngồi tại hành lang trường học cùng các ông ấy, khi nghe vậy, tôi đứng lên và cầm bản đồ của ông bước vào trong để vẽ thì cũng là lúc gunship chuẩn bị bắn. Trong lúc tôi đang lui cui vẽ khoảng 2 phút sau thì đại tá Giám bước vào đến bên cạnh tôi và hỏi: ”Anh Danh vẽ xong chưa, đưa cho tôi để tôi còn về BTL/BKTĐ.” Tôi trả lời: ” Khoan chút đã đại tá, để vẽ thêm mấy chi tiết nữa và ghi chú đàng hoàng rồi đại tá hãy lấy.” Bỗng nhiên ngay lúc đó nghe một tiếng nổ rầm thật lớn và tiếp theo là tiếng súng đại liên.”
 “…Ngoài ra tôi cũng còn nhớ là lúc tôi chạy ra khỏi phòng thì đại tá Giám cũng đã vọt ra trước và lên xe chạy về BKTĐ rồi.”

Như vâỵ , Ðaị Tá Giám chińh là người đã goị về Bộ Tư Lêṇh Quân Ðoàn III để xin trực thăng đến oanh kićh yểm trợ. Ông đã rời bâc̣ thềm Trường Phước Ðức và vào
bên phòng trong để xem Thiếu Tá Danh vẽ bản đồ nên không bi ̣thương vong. Và môṭ điều bất ngờ, tương đối kỳ lạ và khó giải thićh là ngay sau đó ông vôị vàng lên xe bỏ chaỵ về BKTÐ ngay, bỏ măc̣ các chiến hữu của ông đang bi ̣thương vong taị hiện trường. Có lẽ vì thế về sau đã có những dư luâṇ nghi ngờ không tốt dành cho ông.

Nguyên nhân của tin đồn về “ông Thiêụ thanh toán phe ông Kỳ,” như trên đã nói, là do sự kiêṇ các sĩ quan bi ̣thương vong nầy đều là người của ông Kỳ. Từ đó có thêm nhiều chuyêṇ thêu dêṭ để tăng thêm sự khả tiń của tin đồn: nào là Ðaị Tá Trần Văn Hai, lúc đó là Tư Lêṇh BÐQ và sau đó được cử làm Tổng Giám Ðốc Cảnh Sát Quốc Gia thay cho Tướng Loan, có măṭ trên chiếc trực thăng đã bắn lầm đó; nào là Tướng Khang, Tướng Viên, và cả Tướng Kỳ cũng đang trên đường đến trường Phước Ðức khi biến cố xảy ra.

Môṭ cựu sĩ quan BÐQ, Trung Tá Ðăṇg Kim Thu, lúc đó là sĩ quan tùy viên của Tướng Viên, tự nhâṇ miǹh là môṭ nhân chứng trong biến cố đó, đã tường thuâṭ vụ viêc̣ như sau:

“Một buổi sáng nọ, cuối tháng 5/68, hai thầy trò tôi vừa tới văn phòng chừng 15 phút thì Trung Tướng Lê Nguyên Khang, Tư Lệnh Quân Đoàn III, tới rũ đại tướng đi thăm Liên Đoàn 5/ BĐQ đang chiến đấu ở Chợ Lớn. Cả hai ông cùng ra đi trên hai chiếc xe Jeep, chạy tới góc đường Đồng Khánh và Tổng Đốc Phương thì dừng lại. Hai vị tướng xuống xe đứng bên lề đường. Đại Úy Lương Xuân Đương, tùy viên của Tướng Khang và tôi cùng đứng cạnh hai ông thầy, lúc đó tôi nghe Tướng Khang nói với Đại Tướng Viên:
– “Tôi điều động thêm TĐ35/BĐQ từ Nhà Bè về đây tăng cường cho LĐ5/BĐQ. Chờ tiểu đoàn tới nơi, tôi chỉ thị cho tiểu đoàn trưởng xong rồi mình sẽ tới LĐ5/BĐQ, đang ở trường tiểu học Phước Đức gần đây thôi. Lực lượng bên ngoài là TĐ30/BĐQ đang dánh nhau với VC”.

Sau đó vài phút, Hồ Văn Hòa, TĐT/TĐ35 BĐQ tới, xuống xe chào Tướng Khang:
– Trình Trung Tướng, TĐ35 BĐQ về tới, đang ở khu BV chợ Rẫy, chờ lệnh
Trung Tướng.

Trung Tướng Khang bảo Hồ Văn Hòa cho bố trí quân tại chỗ, đừng cho lính
đi lang thang phá phách dân chúng, ứng chiến 100% chờ lệnh. Hồ Văn Hòa tuân
lệnh và vừa quay ra đi thì Đại Tá Trần Văn Hai đến. Tướng Khang bảo Đ/Úy
Lương Xuân Đương liên lạc xem Tướng Kỳ gần tới chưa, rồi quay sang nói với
Tướng Viên:
– Mình ở đây chờ anh Kỳ tới rồi cùng vào Liên Đoàn 5 luôn.
Đại Tướng Viên hỏi lại:
– Phó tổng thống tới làm gì chỗ người ta đang đánh giặc?
Tướng Khang đáp:
– Chẳng biết nữa?
Liền sau đó anh Đương báo cáo với Tướng Khang:
– Trình trung tướng, Phó Tổng thống vừa rời khỏi nhà, đang trên đường tới
đây.
Ngay lúc đó, bỗng thấy một trực thăng võ trang lượn vòng vòng trên vùng trời nơi chúng tôi đang đứng rồi bất ngờ phóng hỏa tiễn xuống về phía BCH/LĐ5 BĐQ, nơi mà PTT Kỳ cùng hai tướng Viên, Khang chuẩn vị tới, chúng tôi tưởng là trực thăng bắn vào mục tiêu VC, yểm trợ hỏa lực cho BĐQ đang hành quân phía dưới, nhưng liền sau đó thì Đại úy Đương báo cho Tướng Khang biết tin một đại họa vừa xẩy ra. Trực thăng đã bắn “lầm” vào trường Phước Đức, nơi BCH/LĐ5 BĐQ đang họp, gây một số thương vong.

Sự việc xẩy ra quá bất ngờ, Đại Tá Hai và Tướng Khang cùng vội vã xin phép ra đi xem xét tình hình, còn Đại Tướng thì quay gấp về văn phòng. Khi Trung Tâm Hành Quân Bộ TTM báo cáo cho Đại Tướng biết số người chết và bị thương trong tai nạn “bắn lầm” này thì Đại Tướng ngạc nhiên rồi giận dữ trách rằng:
– Ai kêu mấy ông ấy tới đó để làm gì?”

Tài liêụ này có khá nhiều điểm không chińh xác nên mức độ khả tín rất thấp. Thứ nhứt, tác giả sai hoàn toàn về ngày giờ của biến cố khi tác giả cho biết: “Một buổi
sáng nọ, cuối tháng 5/68, …” Biến cố này xảy ra vào buổi chiều, sau 6 giờ, và ngày là ngày Chúa Nhựt 2-6-1968. Thứ hai, tác giả nói là Tướng Viên cùng đi với Tướng Khang đến khu vực đó. Bức ảnh sau đây, chup̣ vào buổi sáng ngày hôm đó, cho thấy Tướng Khang chỉ có môṭ miǹh, không có Tướng Viên bên caṇh:

 

 

Lời ghi chú bên dưới tấm ảnh như sau: “Ðây ảnh hai trong số các vi ̣bi ̣tử naṇ. Từ phải qua, Trung Tá Lê Ngoc̣ Trụ và Trung Tá Nguyễn Văn Luâṇ. Hình chup̣ hồi sáng cùng ngày [tức là ngày 2-6-1968; ghi chú của tác giả bài viết này] khi hai ông cùng Trung Tướng Lê Nguyên Khang (người mang kính) đi thi ̣sát trâṇ đánh. (LV)”

Như vâỵ , rõ ràng là lời tường thuâṭ của Trung Tá Thu bên trên cần phải được xem xét và đánh giá laị, không thể tin được 100%. Rất có thể, sau môṭ thời gian quá lâu (ít nhứt cũng phải là trên 30 năm rồi), tác giả không còn nhớ rõ và có thể đã lẫn lôṇ chuyêṇ này qua chuyêṇ khác.

Kết Quả Cuôc̣ Ðiều Tra Về Biến Cố Này

Vài ngày sau khi biến cố xảy ra, môṭ cuôc̣ điều tra hỗn hợp Viêṭ-Mỹ đã được tổ chức để tim̀ hiểu nguyên nhân đưa đến viêc̣ bắn lầm này. Sau khi cuôc̣ điều tra kết
thúc, phái bộ Mỹ hoàn toàn nhâṇ trách nhiêṃ trong vụ này và chińh thức xin lổi Chińh phủ VNCH:

 

 

Người viết xin ghi laị sau đây nôị dung của bản tin trên của nhâṭ báo Chính Luận:

“Hôm nay, mồng 4 tháng sáu, phái bộ HK taị Sài Gòn thông cáo rằng: Sau khi điều
tra thêm về tai naṇ xảy ra hôm Chủ nhâṭ, 2-6 taị Chợ Lớn làm cho môṭ số sĩ quan
cảnh sát và quân lực Viêṭ Nam Côṇg Hòa bi ̣tử thương và bi ̣thương, giới quân sự HK xác nhâṇ lời tuyên bố về tai naṇ này của phái bộ HK hôm thứ Hai 3-6 vừa qua, nói rằng hỏa tiển bi ̣truc̣ trăc̣ máy móc do 1 trực thăng của HK bắn đi đã rơi nhầm
vào chỗ sĩ quan cảnh sát và quân lực VNCH nói trên. Cuôc̣ điều tra nói trên căn cứ vào lời khai của phi hành đoàn và những nhân viên ở dưới đất, cùng viêc̣ giảo
nghiêṃ những mảnh đaṇ thu lượm được nơi xảy ra tai naṇ . Nhân danh đaị sứ HK
E. Bunker và Thống tướng Westmoreland đương bâṇ công vụ vắng măṭ, và nhân
danh toàn thể phái đoàn HK taị VN, Ðaị sứ Samuel Burger và Ðaị tướng Abrams trân troṇg tỏ bày sự hối tiếc của chính phủ HK với TT VNCH Nguyễn Văn Thiệu, PTT Nguyễn Cao Kỳ về tai naṇ đã xảy ra làm cho VNCH phải mất môṭ số sĩ quan và nhân viên cao cấp ưu tú.”

Thiếu Tá Hà Kỳ Danh, trong bài phỏng vấn nói trên, cũng có cung cấp môṭ số thông tin liên quan đến cuôc̣ điều tra hỗn hợp Viêṭ-Mỹ này như sau:

“HKD: Mấy ngày sau đó khi đã trở về lại trường đua Phú Thọ thì có phái đoàn của BTTM (hỗn hợp Việt Mỹ) đến điều tra, họ gọi Tống Viết Lạc lên để hỏi. Cũng có tôi ở đó nữa nhưng lạ một điều là không ai hỏi tôi một câu nào cả, mà chỉ chú trọng vào hỏi Tống viết Lạc mà thôi. Sau đó tôi gặp riêng Tống viết Lạc và hỏi: ”Theo tôi biết, gunship bắn rất chính xác và độ chính xác của nó lên đến độ 5 đến 10 thước, vậy tại sao trường Phước Đức cách nhà hàng Soái kình Lâm đến 50 thước mà gunship lại bắn nhầm.”

Tống viết Lạc trả lời: ”Không phải là bắn nhầm, pilot cho biết là khi anh ta bắn trái rocket thứ nhất thì bị trở ngại kỹ thuật và anh đã bắn trái thứ nhì và không hiểu vì trở ngại gì đó trái thứ nhì đã bị ngắn tầm và đi trật mục tiêu, khi biết đã bắn trật mục tiêu tôi đã cho ngưng tác xạ ngay cho nên chỉ bắn duy nhất có một trái mà thôi.” Tất cả những giải thích của phi công Mỹ cũng chỉ được biết có bấy nhiêu thôi.

BBT: Anh Danh, xin hỏi anh câu nầy : ” Tại sao anh Tống viết Lạc lại để cho gunship bắn qua đầu quân bạn.”

HKD: Vì muốn bắn vào cửa sổ tầng trên của nhà hàng Soái kình Lâm nơi VC đặt súng – nhà hàng có rất nhiều cửa sổ nhưng các cửa sổ khác đều bị vướng các cao ốc chung quanh không có hướng tác xạ – Tống viết Lạc đã chọn cái cửa sổ nằm hướng sau lưng trường Phước Đức là hướng duy nhất có thể tác xạ được và chỉ cần một trái rocket bắn lọt vào trong là tiêu diệt trọn ổ VC đang cố thủ ở đó. Đó là lý do tại sao lại bắn qua đầu quân bạn.”

(Ghi chú: Người mang tên Tống Viết Lac̣ nói trên là Ðaị Úy Trưởng Ban 3 (Hành quân) của Tiểu Ðoàn 30 BÐQ đang có nhiêṃ vụ tấn công lực lươṇg Viêṭ công đang cố thủ trong cao ốc có Nhà hàng Soái Kình Lâm. Sau khi Ðaị Tá Giám goị về Bộ Tư Lêṇh Quân Ðoàn III xin trực thăng yểm trợ, phía Hoa Kỳ đã cho 2 chiếc gunship đến. Môṭ chiếc đã đáp xuống đường Tổng Ðốc Phương để bốc Ðaị Úy Lạc. Sau đó đích thân Trung Tá Phước đã goị cho Ðaị Úy Lac̣ để cho toạ độ tác xa.̣)
Măc̣ dù Phái Bộ Hoa Kỳ, sau cuôc̣ điều tra hỗn hợp nói trên, đã nhâṇ hoàn toàn trách nhiêṃ trong vụ oanh kićh lầm này, dư luâṇ taị Sài Gòn về cái goị là “thanh toán chính tri”̣ vẫn tiếp tuc̣ lan truyền vì môṭ chuyêṇ tương đối khó hiểu: viên phi công lái chiếc trực thăng đã gây tai naṇ thảm khốc đó được lêṇh rời khỏi Viêṭ Nam ngay lập tức.

Môṭ ngày sau khi Phái bộ Hoa Kỳ đã nhâṇ trách nhiêṃ và chińh thức xin lỗi Chińh phủ VNCH, nhâṭ báo Công Chúng, số 529, ra ngày Thứ Sáu, 7-6-1968, vẫn tiếp
tuc̣ nghi ngờ, và đưa tin ở trang 1 như sau:

 

 

Taị sao nhâṭ báo Công Chúng đưa tin như thế và tờ báo có lâp̣ trường chińh tri ̣như thế nào? Tờ nhâṭ báo này là của phe Tướng Kỳ và Tướng Loan. Do đó họ tránh né không đề câp̣ đến chuyêṇ “thanh toán chińh tri” ̣ vì nếu họ đề câp̣ đến vụ này họ sẽ
găp̣ môṭ khó khăn lớn là làm sao giải thićh sự hiêṇ diêṇ của người của Tướng Kỳ và Tướng Loan taị hiêṇ trường trong khi những người này không có môṭ nhiêṃ vụ gì cả trong cuôc̣ hành quân đó. Do đó tờ báo đã quyết điṇh chuyển dư luâṇ sang nghi ngờ người Mỹ vì lúc đó mối quan hệ Viêṭ-Mỹ đang khá căng thẳng do viêc̣ Hoa Kỳ tiến hành đàm phán với phe Côṇg sản mà không có sự tham dự của VNCH. Người Mỹ cũng hiểu rất rõ chuyêṇ này. Ngay hôm sau, ngày Thứ Bảy, 8-6-1968, tờ Washington Post đã đăng ngay môṭ bài biǹh luâṇ như sau:

 

 

Môṭ điều cần lưu ý là bài báo này do môṭ côṇg tác viên người Viêṭ, Nguyễn Ngoc̣ Rao, cho thấy đây là môṭ ký giả rất am tường tiǹh hiǹh chińh tri ̣của VNCH. Dĩ nhiên, cả 2 chińh phủ Hoa Kỳ và VNCH đều tránh, không đề câp̣ gì nữa hết đến vụ trực thăng Mỹ bắn lầm này, xem như môṭ vụ oanh kićh lầm giống như bao nhiêu vụ khác đã từng xảy ra trong cuôc̣ chiến từ nhiều năm nay. Với thời gian trôi qua, đặc biêṭ là với năm 1968 đầy biến cố quan troṇg này (bầu cử Tổng Thống My,̃ Thượng Nghi ̣Sĩ Robert Kennedy bi ̣ám sát ngày 6-6-1968, Hòa Ðàm Paris với đôṭ biến ngày 30-10-1968 khi Tổng Thống Nguyễn Văn Thiêụ từ chối không chiụ ký Thông Cáo Chung với Tổng Thống Hoa Kỳ Lyndon Johnson và quyết điṇh không cử phái đoàn VNCH tham dự Hòa Ðàm Paris, vv), biến cố này đã hoàn toàn bi ̣lãng quên.

Thay Lời Kết

Nguyên nhân vụ trực thăng bắn lầm này đã được biết khá rõ ràng qua cuôc̣ điều
tra hỗn hợp Viêṭ-My:̃ bộ phâṇ điều khiển bắn hỏa tiển của chiếc gunship đã bi ̣hư hỏng máy móc và gây ra tai naṇ chết người này. Ðiều này được xác nhâṇ bởi vị sĩ quan QLVNCH có măṭ trên chiếc trực thăng đó. Sự hiêṇ diêṇ của chiếc gunship taị điạ điểm hành quân cũng hoàn toàn không phải do môṭ thế lực chińh tri ̣nào hay do chińh người Mỹ dàn xếp trước. Chiếc gunship có măṭ taị điạ điểm hành quân này là do chińh Ðaị Tá Tư Lêṇh Biêṭ Khu Thủ Ðô, là người chỉ huy toàn bộ măṭ trâṇ taị Thủ Ðô, sau khi đến duyêṭ xét tình hình taị Bộ Chỉ Huy của Liên Ðoàn 5 BÐQ taị Trường Phước Ðức, đã gọi điêṇ thoaị về Bộ Tư Lêṇh Quân Ðoàn III yêu cầu. Ngoài ra, cũng chińh Ðại Úy Trưởng Ban 3 (phụ trách về hành quân) của Tiểu Ðoàn 30 BÐQ đang hành quân trong khu vực giao tranh và có măṭ trên gunship cung cấp toạ độ tác xạ cho phi công của gunship. Và toạ độ này thì do chińh vi ̣Liên Ðoàn Trưởng Liên Ðoàn 5 BÐQ báo cho biết. Và chińh vị ̣Liên Ðoàn Trưởng này cũng đã tử thương trong vụ bắn lầm. Như vâỵ , cả 2 giả thuyết về “thanh toán chińh tri ̣” và “nghi ngờ có âm mưu của người My” ̃ đều không có cơ sở vững chắc. Chúng ta có thể tin đây thâṭ ra chỉ là môṭ vụ oanh kićh lầm. Sở dĩ có dư luâṇ về môṭ cuôc̣ thanh toán chánh tri ̣là vì 3 lý do sau đây: 1) Biến cố xảy ra đúng vào giai đoaṇ Tổng Thống Nguyễn Văn Thiêụ bắt đầu tìm cách nắm laị quyền hành bằng cách thay người của ông Kỳ bằng người của ông; 2) Những vi ̣sĩ quan bi ̣tử naṇ và bi ̣thương đều là người thân câṇ với Phó Tổng Thống Nguyễn Cao Kỳ; và 3) Sự có mặt của nhiều người trong số họ taị hiêṇ trường trong thời điểm đó không thể giải thićh được.

Ghi Chú:

1. Lâm Viñh Thế, “Công điêṇ mâṭ của CIA ngày 06-03-1968,” trong Bac̣h hóa tài liêụ mâṭ của Hoa Kỳ về Viêṭ Nam Côṇg Hòa. Hamilton, Ont.: Hoài Viêṭ xuất bản, 2008. Tr. 77-93.

2. 29 năm … nhìn laị II: sự kiêṇ Trường Trung hoc̣ Phước Ðức, tài liêụ trực tuyến, có
thể đoc̣ toàn văn taị điạ chỉ Internet sau đây:

http://www.bietdongquan.com/baochi/munau/so12/haichinnam.html

3. Ðặng Kim Thu, Sĩ quan tùy viên của môṭ đaị tướng, tài liêụ trực tuyến, có thể đoc̣ toàn văn taị điạ chỉ Internet sau đây: http://www.bietdongquan.com/baochi/munau/so36/syquantuyvien.htm

Lâm Vĩnh Thế

(Nguồn: docs.google.com)