Thăm Bastogne, chiến trường thời Thế Chiến II, kỳ cuối

Rời khỏi nhà triển lãm về trận đánh Bastogne, một mình tôi đi qua tòa kiến trúc hình ngôi sao năm cánh có tên gọi là Mardasson Memorial vì anh tôi còn mãi mê đâu đó trong các phòng chiếu phim tài liệu.

(Hình: Wikipedia)

Mardasson là tên ghép từ địa danh của ngọn đồi mà kiến trúc này được xây là “Asson” và “une petite mare,” tiếng Pháp có nghĩa là hồ nước nhỏ, ở gần bên.

Khoảng giữa nhà trưng bày và tòa nhà Mardasson có một tượng đài nhỏ hình con chim ó biểu tượng của Sư Đoàn Dù 101, “Screaming Eagle,” đứng bên chiếc nón sắt nằm ngửa mặt lên.

Chỗ này được xây làm nơi tưởng niệm các quân nhân Mỹ thuộc Sư Đoàn Dù 101 bỏ mình hoặc bị thương trong trận chiến. Lễ động thổ do Tổng Thống Mỹ Harry Truman thực hiện hôm 4 Tháng Bảy, 1946 và khánh thành vào ngày 16 Tháng Bảy, 1950.

Ở chân bệ tượng đài có tấm bảng đồng, trên đó có hàng chữ: “Mong con ó này vẫn luôn là biểu tượng của sự hy sinh và anh dũng của Sư Đoàn 101 Dù cùng tất cả các đơn vị liên hệ khác. Tháng Mười Hai 1944 – Tháng Giêng 1945. Thành phố và người dân thành phố Bastogne kính tưởng nhớ.

Tòa nhà cao 12 mét do kiến trúc sư Georges Dedoyard thiết kế có hình ngôi sao năm cánh kiểu Mỹ, mỗi cánh dài 31 mét, bao bọc bằng một sân trước rộng 20 mét. Những mặt tường phía trong chạm khắc trên đá nội dung nói về trận đánh, mé tường dưới mái khắc lớn tên 48 tiểu bang thời trước 45, cộng thêm Hawaii và Alaska.

Phù hiệu các tiểu đoàn quan trọng tham chiến được trưng bày trên các bức tường, tượng trưng cho 76,890 quân nhân tử trận hoặc bị thương. Một bia đá lớn có khắc hàng chữ bằng tiếng Latin: “LIBERATORIBVS AMERICANIS POPVLVS BELGICVS MEMOR IV.VII.MCMXLVI,” có nghĩa là “Người dân nước Bỉ tưởng nhớ đến những người giải phóng Hoa Kỳ – ngày 4 Tháng Bảy 1946.”

Từ bên dưới khách có thể dùng thang hình xoáy ốc đi lên mái trên để nhìn cảnh bao quát chung quanh.

Ở những cánh đồng chung quanh khu tưởng niệm, người ta đào được những vật từng một thời thuộc về những chiến binh của hai phe.

Những bi đông nước, chén đĩa, muỗng nĩa một thời là vật bất ly thân như súng và đạn của người lính.

Cuốc xẻng, vật mà người lính nào cũng phải có để đào hố cá nhân hoặc giao thông hào.

Một xe tăng Mỹ bị bắn thũng ở ngay dưới pháo tháp, xuyên suốt vào bên trong. Không rõ có ai sống sót nổi không.

Nhìn gần để tháy thép dày đến chừng nào mà cũng chẳng che chở được đối với súng đạn.

Từ lỗ thũng có thể nhìn thấy được tận bên trong.