Những thách thức đang chờ đón giáo hoàng Lêô XIV

Vừa được các hồng y bầu chọn hôm 08/05/2025, giáo hoàng Leo XIV đã đối diện ngay với nhiều thách thức to lớn, nhiều hồ sơ nóng bỏng đang chờ đón người lãnh đạo Giáo hội hoàn vũ.

Khi chọn tông hiệu Lêô XIV, như một sự tiếp nối di sản của giáo hoàng Lêô XIII, cởi mở với những vấn đề xã hội, chống bất công, hồng y Robert Francis Prevost có lẽ muốn nhấn mạnh đến sứ mệnh xã hội của Giáo hội, nhưng ngài cũng không quên kêu gọi mọi người “nắm tay nhau để chúng ta tiến bước”. Thách thức lâu dài đối với giáo hoàng Lêô XIV vẫn là duy trì sự đoàn kết trong Giáo hội, vốn bao gồm nhiều xu hướng khác nhau, thậm chí đối chọi nhau.

Theo nhật báo Pháp Le Monde, nhiệm vụ phải thi hành ngay đối với tân giáo hoàng, đó là tiếp tục chương trình cải cách của Thượng hội đồng giám mục (Synode) về tính đồng nghị (Synodalité) của Giáo hội. Đây là những cuộc họp mà cố giáo hoàng Phanxicô đã khởi xướng và tổ chức trong hai năm 2023 và 2024, để bàn về tương lai của Giáo hội, một Giáo hội mà ngài mong muốn là phải rộng mở hơn, có sự tham gia nhiều hơn của Dân Chúa vào đời sống và sứ mệnh của Giáo hội.

Theo chiều hướng đó, một vấn đề vẫn còn để ngỏ, đó là vị trí của phụ nữ trong Giáo hội, hiện chưa được xác định dứt khoát. Bản thân cố giáo hoàng Phanxicô chưa bao giờ tỏ lập trường rõ ràng về việc truyền chức phó tế cho phụ nữ. Tân giáo hoàng khi còn là hồng y Robert Prevost thì đã tỏ thái độ dè dặt về vấn đề này.

Những vấn đề khác cũng có thể gây chia rẽ đáng kể, chẳng hạn như về phụng vụ (thánh lễ được cử hành theo nghi thức cũ hoặc mới), hoặc về đạo đức, như việc ban phước lành cho các cặp đôi đồng tính, được cố giáo hoàng Phanxicô cho phép, hoặc không rút phép thông công đối những cặp đã ly dị và tái hôn, một việc mà ngài ủng hộ tuy vẫn không thay đổi giáo lý. Trong những vấn đề này, vẫn có sự chia rẽ giữa phe bảo thủ và phe cấp tiến trong Giáo hội, cũng như có bất đồng của Giáo hội các nước phương Nam, vốn không chấp nhận những thay đổi. 

Một thách thức cũng to lớn không kém đối với giáo hoàng Lêô XIV, đó là nạn bạo hành tình dục, mà từ nhiều năm qua qua đã gây tổn hại nặng nề cho uy tín của Giáo hội Công Giáo. Bản thân giáo hoàng Lêô XIV khi còn là giám mục ở Peru cũng đã từng đối diện với một trong những vụ tai tiếng bạo hành tình dục lớn nhất tại nước này. 

Vào năm 2018, cố giáo hoàng Phanxicô đã ban hành một số biện pháp để ngăn chận các vụ bạo hành tình dục. Nhưng nếu như Giáo hội của các nước phương Tây, nhất là ở Pháp, Hoa Kỳ hay Đức, đã có những cải thiện đáng kể về mặt này ( tuy chưa hoàn toàn triệt tiêu), thì Giáo hội của các nước phương Nam, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi, vẫn chưa có thay đổi gì.

Một thách thức khác đối với tân giáo hoàng Lêô XIV chính là tình trạng giáo dân ngày càng ít đến nhà thờ và số người đi tu để thành linh mục ngày càng giảm. Chẳng hạn như ở Đức trong năm 2022, đã có hơn nữa triệu người rời bỏ Giáo hội. Tại Pháp, số người được rửa tội cũng đang trong chiều hướng giảm. 

Đối với quốc tế, theo nhật báo Le Monde, Giáo hội Công Giáo dưới triều Lêô XIV chắc là sẽ tiếp tục chính sách ngoại giao của cố giáo hoàng Phanxicô, đó là mạnh dạn lên tiếng về các hồ sơ nóng của thế giới, như ngài đã nhiều lần tỏ lập trường về chiến tranh ở Gaza hay về chiến tranh Ukraina. Nhưng trong một thế giới mà xu hướng độc đoán hay dân túy đang trỗi dậy mạnh mẽ, tiếng nói của Tòa Thánh càng khó mà gây tác động, thậm chí còn bị đánh phá. Chính quyền Donald Trump đã cực lực đả kích đường lối của cố giáo hoàng Phanxicô về di dân. Ngược lại, tân giáo hoàng Lêô XIV trước đây cũng đã nhiều lần chỉ trích chính sách chống nhập cư của Trump ngay từ nhiệm kỳ đầu tiên của tổng thống Cộng Hòa.

Thanh Phương

(Nguồn : rfi.fr/vi)