Có đến 180 cơ quan truyền thông, gần một nửa trong số đó là báo chí nước ngoài, đã gửi phóng viên đến Avignon, miền nam Pháp, để theo dõi phiên xử vụ án Gisèle Pelicot, một phụ nữ bị chồng gây mê, cưỡng hiếp và trở thành « trò chơi » cho 51 người đàn ông . Phiên tòa đã thu hút chú ý công luận nhiều nước, từ Ấn Độ đến Mêhicô và nhất là ở Hoa Kỳ và châu Âu. Vụ án này một “cột mốc quan trọng trong cuộc tranh đấu cho nữ quyền”.
Thanh Hà
Thủ tướng Đức và Tây Ban Nha, Tổng thống Macron và toàn bộ chính giới Pháp đồng loạt « Cảm ơn Gisèle Pelicot », vì bà đã can đảm phơi bày thảm cảnh cá nhân bị cưỡng hiếp trong 10 năm trời, qua tay hàng chục người đàn ông trong trạng thái không thể tự vệ.
Điều gì khiến vụ án Gisèle Pelicot vượt các lằn ranh biên giới và văn hóa ? Truyền thông thế giới đánh giá thế nào về bản án cao nhất tòa hình sự Avignon đã dành cho người chồng đầu độc vợ, mang người bạn đời ra cho « thiên hạ mua vui » ? Trong mắt báo chí quốc tế đâu là âm vang từ vụ án này cho công cuộc đấu tranh của nữ quyền trong tương lai ?
Trưa hôm 19/122/2024 tòa hình sự tỉnh Vaucluse, thành phố Avignon, tuyên án 20 năm tù đối với Dominique Pelicot. Những đồng phạm của ông lãnh từ 3 đến 15 năm tù.
Truyền thông Anh Mỹ trực tiếp đưa tin khi tòa tuyên án. Báo giấy, báo mạng cập nhật thông tin trực tiếp trên các website. Trong số ra hôm qua, báo Mỹ The New York Times đánh giá không thể nào quên Gisèle Pelicot, « Gương mặt tiêu biểu của sự can đảm ». Tờ Washington Post cùng ngày dành trang nhất và ít nhất là 2 bài báo cho vụ án Pelicot.
Trang nhất các tờ báo quốc tế
Sáng 20/12/2024 nhiều tờ báo tại Anh, Bỉ hay Ý, Đức dành trang nhất cho Gisèle Pelicot, « Người đàn bà can đảm nhất thế giới ». Khuôn mặt đầy những vết nhăn của tuổi tác, mái tóc nâu đỏ của bà chiếm trang nhất các tờ báo ở Luân Đôn từ The Guardian đến Times và Daily Express, Daily Mirror, bên cạnh những bình luận như « sự can đảm và thông điệp hy vọng » từ một người đàn bà « sau nỗi kinh hoàng ».
Báo Đức Der Tagesspiegel hoan nghênh « Thắng lợi của bà trước hành vi nhục nhã », Gisèle Pelicot đã « vật ngã ác quỷ ». « Merci – Cảm ơn » là thông điệp báo Tageszeiting gửi đến người đàn bà trong 10 năm trời bị chồng và những người lạ mặt hiếp dâm.
« Tous Coupable », tờ báo Bỉ Le Soir hài lòng khi thấy toàn bộ các bị cáo đều bị trừng trị. Nhật báo La Stampa của Ý tiếc là tòa án Avignon không truy tố tiếp mỗi thủ phạm trong số 51 người đàn ông đã xâm hại tình dục một người đàn bà khi nạn nhân của họ không có sức kháng cự. Tờ Publico của Bồ Đào Nha sáng nay trích lời Gisèle Pelicot sau phiên tòa hôm qua: « Tôi tin tưởng vào khả năng của chúng ta, cùng nhau nắm bắt lấy tương lai ».
Bốn lý do báo chí « lên cơn sốt »
Vì sao báo chí và công luận quốc tế « lên cơn sốt » vì vụ án Pelicot ? Sự hiện diện của phóng viên quốc tế trong tòa án xử vụ Pelicot còn động « hơn cả những phiên xử tội phạm loạt khủng bố tại Pháp hồi 2015 ».
Tổng cộng, 86 trong số 180 phương tiện truyền thông cử nhà báo đến Avignon theo dõi vụ án là báo chí nước ngoài. Căn cứ vào những bài báo mà các thông tín viên ngoại quốc tường thuật về vụ xử « ngoại hạng này », có ít nhất 4 lý do vụ án Pelicot thu hút chú ý công luận quốc tế.
Thứ nhất là bản chất của vụ việc : một người đàn bà bị chính người bạn chăn gối lừa gạt, phản bội và biến bà thành món đồ chơi cho cả « một bầy sói ». Tờ Washington Post chẳng hạn lưu ý độc giả Gisèle Pelicot cố tình giữ tên chồng trong vụ kiện lịch sử này để « cả thế giới nhận thấy rằng, chính người chồng mà bà yêu thương, cha của 3 đứa con họ có với nhau, đã hành hạ tinh thần và thể xác của bà như thế nào ».
Báo Tây Ban Nha tờ El Pais kể lại thảm cảnh của một người đàn bà « ban đầu tưởng mình bị đãng trí hay bị một khối u trong não. Chẳng ngờ sự thật phũ phàng hơn nhiều. Nguyên nhân xuất phát từ một người chồng mà bà từng yêu thương ».
Một người bình thường cũng có thể là một tên đao phủ
Tờ The New York Times ngay từ những tuần lễ đầu phiên tòa ở Avignon đã nhấn mạnh Gisèle Pelicot là một « biểu tượng vượt ra ngoài phạm vi nước Pháp (…) khi chấp nhận mở cửa cho công chúng vào dự phiên tòa, bà không chỉ đánh động công luận về cuộc sống cá nhân của bà đã sụp đổ như thế nào (…) mà còn để mọi người cùng thấy những người đàn ông bình thường có thể trở thành những tên đao phủ ».
The Times of India của Ấn Độ mổ xẻ lời khai của mỗi bị cáo trong số 51 người đàn ông bị đưa ra trước vành móng ngựa và nói tới hiện tượng cả một « hội đồng » những kẻ hiếp dâm. Đó là yếu tố thứ hai trong vụ án Pelicot làn chấn động công luận quốc tế.
Một vụ án thay đổi cái nhìn của xã hội ?
Điểm thứ ba thôi thúc truyền thông trên thế giới gửi đặc phái viên đến Avignon theo dõi vụ án mà báo chí pháp gọi là « những vụ hiếp dâm Mazan », nơi hai vợ chồng ông bà Dominique và Gisèle Pelicot cư ngụ, bởi vụ án này làm « thay đổi cái nhìn của xã hội về những nạn nhân bị hiếp dâm ».
Rất nhiều tờ báo nhắc lại tuyên bố của luật sư bảo vệ Gisèle Pelicot :« La honte doit changer de camps ». Người phải xấu hổ không phải là những nạn nhân, mà phải là những thủ phạm. The Guardian trong một bài xã luận đặt câu hỏi: « Vụ án động trời liên quan tới ông Dominique Pelicot liệu có làm thay đổi thái độ của người Pháp trước các vụ bạo hành tình dục? »
Birgit Holzer cộng tác với của nhiều tờ báo Đức và Áo ghi nhận : Sau nhiều tuần lễ mở ra vụ xử Pelicot, độc giả Đức không còn xem đây là một vụ án tình dục tầm thường, một thứ tin « lá cải » hay « vớ vẩn » : « Tầm cỡ của vụ án Gisèle Pelicot đã làm chấn động nước Pháp, làm dấy lên nhiều cầu hỏi cơ bản về quan hệ giữa hai giới tính, về những hệ quả trên phương diện pháp lý ».
Độc giả của Birgit Holzer viết thư cho bà (phần lớn là phụ nữ), cho biết họ rất « xúc động » trước vụ án « tày trời » này: « Trong những phiên tòa đầu tiên, Gisèle Pelicot xuất hiện trước công chúng, giấu đôi mắt bà sau cặp kính đen, nhưng rồi bà đã tự tin hơn để từ bỏ cặp kính đó. Chính những bị cáo mới phải tìm cách giấu mặt (…) phong cách của bà Pelicot khiến mọi người thán phục ».
Cú hích ngoài mong đợi cho phong trào Me Too
Qua một quyết định, Gisèle Pelicot đã làm « thay đổi toàn diện làn sóng đấu tranh cho nữ quyền Me Too » báo The New York Times ghi nhận.
Cuối cùng, vụ án được nhiều độc giả trên thế giới quan tâm bởi nhiều người ý thức rằng những trường hợp như của Gisèle Pelicot có thể « xảy ra ở bất cứ nơi nào và bất cứ ai cũng có thể là nạn nhân bạo hành tình dục ».
Tạp chí Đức Stern nhấn mạnh đây hoàn toàn là một vấn đề « không chỉ liên quan đến nước Pháp ». Tòa án ở Erfurt, Đức, từng xét xử vụ một người đàn ông gây mê và hãm hại 17 phụ nữ.
Báo Thụy Sĩ Le Temps đặt câu hỏi : « Xã hội rút ra được những bài học nào sau vụ án Pelicot ? Chúng ta liệu có thay đổi quan điểm về những vụ bạo hành tình dục ? ».
Một số tờ báo lạc quan nhất muốn tin rằng thảm cảnh của bà Pelicot sẽ đem lại những thay đổi lớn trong xã hội trên các vấn đề tình dục, giới tính, … Trái lại một số khác như nhật báo Anh The Times e rằng vụ án Mazan có nguy cơ làm không ít nạn nhân các vụ hiếp dâm nản lòng, khi mà, chỉ vì muốn chạy tội cho thân chủ, những luật sư bào chữa cho 51 bị cáo trước tòa dám bôi nhọ bà Pelicot. Họ đã nêu lên nghi vấn và muốn gieo vào công luận ý tưởng « Gisèle Pelicot đã bất cẩn nên để bị lạm dụng », hay nêu giả thuyết bà « nghiện rượu » và thậm chí là « thủ phạm » gây ra tội ác !
Pháp: Bản án cao nhất đối với người chồng đánh thuốc mê vợ, cho người lạ hiếp dâm
Chi Phương
Sau 4 tháng xét xử, sáng 19/12/2024, tòa hình sự Vaucluse ở Avignon của Pháp đã tuyên án 20 năm tù đối với ông Dominique Pelicot vì tội “hiếp dâm nghiêm trọng” và các bản án từ 3 năm tù đến 15 năm tù đối với 51 đồng phạm khác. Trong gần một thập kỷ, ông Pelicot đã dùng thuốc an thần để gây mê và cưỡng hiếp vợ mình, bà Gisèle, đồng thời cho những người đàn ông khác cưỡng hiếp bà.
Bản án dành cho Dominique Pelicot là mức án cao nhất có thể được đưa ra theo luật hình sự của Pháp, theo AP. Ông bị tuyên có tội về tất cả các cáo buộc được đưa ra. Hiện 72 tuổi, ông có thể sẽ phải ngồi tù suốt quãng đời còn lại. Luật sư của ông Pelicot cho biết không loại trừ khả năng kháng án.
Tòa cũng tuyên bố “có tội” đối với toàn bộ hơn 50 đồng phạm từ 27 đến 74 tuổi, được ông Pelicot “chiêu mộ” trên mạng, để hiếp dâm vợ. Theo AFP, mức án thấp nhất đối với các đồng phạm này là 3 năm tù, trong đó có hai năm tù treo, mức án nặng nhất là 15 năm tù, dành cho ông Romain V, đã đến cưỡng hiếp bà Gisèle 6 lần.
Những người con của nạn nhân Gisèle Pelicot bày tỏ thất vọng về các bản án nói trên và cho rằng tòa “xử nhẹ”.
Vụ án được coi là lịch sử, gây chấn động tại Pháp và quốc tế, vì nạn nhân đã từ chối xử kín, nêu ra thực trạng bạo lực tình dục ở Pháp. Bà Gisèle Pelicot từ một nạn nhân vô danh trở thành biểu tượng nữ quyền, kêu gọi phụ nữ “đừng giữ im lặng nữa” mà hãy để cho những kẻ tấn công phải xấu hổ, chứ không phải nạn nhân xấu hổ. Tại Pháp, có hơn 200 000 vụ tấn công tình dục được ghi nhận mỗi năm.
(Nguồn : rfi.fr/vi)
thân tri 
Thảo luận
Không có bình luận