Vừa từ State Route 70 đi về hướng đông, đổi sang US Highway 191 tại Crescent Junction, rồi rẽ về hướng nam, nơi sẽ gặp Canyonlands NP trước tiên bên phải, tiếp đến, Arches NP nằm không xa phía bên trái, rồi chạy thêm một đoạn, vượt qua con sông Colorado lẫy lừng thì tới thị trấn Moab, nơi chúng tôi đã đặt phòng trước để từ đó đi viếng hai công viên quốc gia nói trên.(Ảnh chụp màn hình.)
05.10.24. Vào xa lộ này rồi thì thấy ngay lưu lượng xe cộ bắt đầucaohẳn so với các xa lộ trước. Không lạ gì nó được đặt vào đẳng cấp xa lộ liên bang US Highway 191, đi tiếp sẽ thấy tại sao. 1:39 pm
Triền đồi thấp chạy dài ở chân trời nhấp nhô đều đều như những đợt sóng nhẹ, gần hơn phía đường lộ, hàng cột dẫn điện cũng song song chạy đến xa tít.
Những đợt sóng nhẹ đến đây tràn sát ra gần đường, cho thấy là những đồi dốc thoai thoải, không đá tảng, không vách dựng đứng, cũng mềm mại như đất đá ở Bryce Canyon NP, chỗ lý tưởng cho dân thể thao thích chạy xe ATV, SUV 4WD, motorbike, kể cả mountain bike. Buồn thay cho các bạn đó, người ta đã kéo một hàng rào chắn chạy dài, song song với xa lộ. Thế là hết vào!
Lù lù trước mặt là Court House Rock. 1:48 pm
Court House Rock, nơi có mái vòm Uranium Arch khá lớn, vòng cung rộng đến 75 ft, tương đương 25 m. Cách chân vòm này vài trăm mét hồi trước thập niên 1980 người ta từng đào hầm để khai thác uranium, nên mới đặt tên cho mái vòm ở đây. Hiking vào đây đi theo Mill Canyon Dinosaur Tracks, đi về dài khoảng 6 dặm.
Đến đoạn này thì mỗi bên xa lộ mở rộng thêm một làn xe mà xe vẫn nhiều. 1:53 pm
Bên lên bên xuống ..
Bên rìa trái, một xe tải cõng ba xe tải cùng loại, vậy mà cũng lên đèo cao như ai.
Xuống đến đây, hai chiều lưu thông phân cách bằng dải cỏ rộng, bảo đảm an toàn không còn tai nạn giao thông đụng nhau đằng đầu.1:56 pm
*******
Nối đuôi vào cổng công viên Arches NP, đúng giờ hẹn. 3:00 pm
Qua cổng rồi bắt đầu dích dzắc leo dần lên đỉnh vách đá phía trên.
Sheep Rock và Tower of BaBel tại vista point đầu tiên, lối vào cạnh bên đường. 3:54 pm
Ở Park Avenue Overview, du khách kéo đến diện kiến ba bà tám, Three Gossips, không biết mấy bà nói chuyện gì mà họ có vẻ say mê vậy.
Tôi nhớ đi bộ vào viếng ba bà phải luôn nhìn dưới chân vì gập ghềnh toàn đá.
Sa mạc trải dài đến rặng La Sal Mountains ở cuối chân trời.
Thổ dân bản địa từng ở đây từ hằng ngàn năm trước. Người Archaic trước, sau đến người Pueblo tổ tiên, rồi người Fremont, và người Ute. Họ lùng săn thú và cây cỏ dại trên sa mạc khô cằn để kiếm thức ăn.
Di tích thổ dân da đỏ Ute còn để lại là các hình vẽ chạm khắc trên đá, đa số ở chân các vách núi. Ngày nay, thổ dân da đỏ Hopi, Paiute, Navajo, Ute, và Zuni vẫn còn gắn liền đời sống của họ với cảnh quang này.
Tiếp tục chạy sâu vào trong công viên, đi ngang khối đá dài được đặt tên .. 4:02 pm
.. The Great Wall.
Lão ông, lão bà, .. lão con.
Công viên vòm đá Arches NP nằm trên tầng muối ngầm, có nơi dày đến hằng ngàn mét, vốn tích tụ trên khắp cao nguyên Colorado Plateau 300 triệu năm trước, khi biển ngập tràn toàn khu vực rồi bốc hơi dần. Qua hằng triệu năm sau, các trầm tích do nước lụt, gió, và đại dương tràn vào, rút ra, phủ lấp trên mặt tầng muối ngầm. Dần dần các trầm tích trở nên nén rắn lại thành đá, có lúc dày đến cả dặm. Tầng muối ngầm chịu áp suất của sức nặng bên trên trở nên không ổn định, chuyển dịch, đẩy các lớp đá trồi lên. Qua thời gian, nước ngấm vào các khe nứt, thời tiết băng giá làm nước đông đá giản nở, làm vỡ các khối đá, từng chút từng chút. Gió làm sạch những sạn sỏi vụn, để lại những dải đá dẹp như vây cá. Gió kết hợp với nước lại tiếp tục tấn công những vây cá, đẩy trôi mất những chất kết dính làm đổ sụm cả khối. Một số cứng cát và thăng bằng hơn, vẫn đứng vững mặc dù mất mát nhiều phần, và trở thành những mái vòm.4:17 pm
Sand Dune Arch ở bên trong này, đi bộ vào cách chỗ đậu xe không xa, nơi có một mái vòm đá thấp sát bề mặt của đụn cát, gia đình có con nhỏ thích chọn địa điểm này để vào chơi. Chúng tôi con nít cách đây lâu lắm rồi nên không có nhu cầu ghé vào, chỉ cỡi ngựa xem hoa, .. chạy ngó qua.
Trước mặt là Skyline Arch mà sau khi viếng Devil’s Garden xong, trên đường quành lại sẽ ghé vào sau. 4:21 pm
*******
Devil’s Garden Trailhead, lối vào Vườn Quỉ Sứ. Vườn Quỉ Sứ nằm ở tận cùng phía bắc của công viên, cách cổng chính 18 dặm (28 km). Chương trình dự tính là chỉ hiking vào đến nhóm ba cái tương đối gần nhất gồm Navajo Arch, Partition Arch, và Landscape Arch là cái dự định đến ưu tiên một trong số thật nhiều cái còn lại. Landscape Arch có mái vòm rộng nhất trong tất cả, đến 306 ft (102 m) từ chân này đến chân bên kia. 4:30 pm
Chàng choàng tay qua lưng nàng trong khi nàng đang “tự sướng” cho cả hai đứa.
4:43 pm
Nếu có thì giờ cho cả ngày hiking ở trong vườn quỉ sứ này bạn sẽ xem được nhiều vòm đá như Tunnel Arch, Pine Tree Arch, vào sâu hơn có Navajo Arch, Partition Arch, Wall Arch, White Fin Arch, và Landscape Arch. Sâu hơn nữa có Double O Arch, Private Arch, và Black Cave Arch. Chúng tôi không dám có tham vọng sẽ ghé qua tất cả mà chỉ khiêm tốn chọn chỉ Landscape Arch và Double O Arch thôi, vậy mà cuối cùng đành về tay không.
Vào sâu đến chỗ này rồi mà vẫn chưa gặp mái vòm nào, còn leo dốc tiếp đến đống đá lù lù đằng trước mới gặp nhóm vòm đầu tiên, tuy nhiên không có các vòm muốn xem nhất nên quyết định quay trở ra, dành sức và thời gian cho Delicate Arch, cái được chấm là đẹp nhất trong số hơn 2000 ở công viên này, và cần phải leo lên đó kịp trước khi trời tối.4:48 pm
Đôi bao tay boxing của thần linh.
Xế chiều bóng đổ là lúc bắt đầu xuất hiện những hình thù, khuôn mặt. Tùy theo bạn có chú ý quan sát hay không mới thấy sự hiện hữu của chúng rành rành ra đó. 4:51 pm.
Có vẻ cây vẫn sống “bình thường” đối với chúng. 4:54 pm
*******
Skyline Arch cách không xa bãi đậu xe. Nhìn bóng đen của hai người dưới chân mái vòm để thấy vẻ đồ sộ của nó. Leo lên đến chỗ dưới mái vòm không khó, tuy nhiên đòi hỏi có chút năng khiếu leo bò và nhảy xa kiểu nhảy cóc. Vì ưu tiên thời gian cho Delicate Arch nên tôi chỉ chụp vài tấm từ bãi đậu nhìn vào, mặc dù vào tới chân rồi trở ra xa chưa đến cây số. Hơn nữa mới cuốc bộ xong bên vườn quỉ sứ Devil’s Garden, phải tiết kiệm energy. 5:17 pm
Trước năm1940, vòm đá Skyline Arch chỉ có một khoảng hở diện tích bằng nửa phần bên phải ngày nay. Vào năm đó, khối đá lớn bằng nửa phần bên trái bất ngờ đổ sụm xuống, hiện tảng đá lớn ấy vẫn còn, nằm cách bệ vài trăm mét.
*******
Người ta từ khắp nơi trên thế giới đến viếng Arches National Park, mà Delicate Arch đứng đầu trong danh mục không thể bỏ sót trong hơn 2000 mái vòm đá khác trong công viên này. Vòm đá Delicate Arch đặc biệt đứng trơ vơ một mình giữa đất trời bao la, và có một trong những đặc điểm địa chất đặc trưng nhất trên thế giới. Delicate Arch được rộng rãi thừa nhận như là biểu tượng của Utah, được sơn hình lên bảng số xe của tiểu bang.
Đo theo dưới mái vòm, Delicate Arch có bề cao 46 ft (14 m) và bề rộng 32 ft tức gần 10 m, khiến nó trở nên mái vòm đứng một mình có kích cỡ lớn nhất trong công viên. Trước đây nó từng được gọi bằng một số tên khác như “Cowboy’s Chaps,” “Old Maid’s Bloomers,” rồi “Salt Wash Arch.” Tên gọi “Delicate” (thanh cảnh) xuất hiện lần đầu trong một bài viết vào tháng Giêng 1934 đề cập đến đoàn thám hiểm the Arches National Monument Scientific Expedition, trong đó mô tả nó như là “vòm đá được đục đẽo với dáng vẻ thanh cảnh nhất trong toàn khu vực.”
Có ba nơi để chiêm ngắm Delicate Arch. Tại Lower Delicate Arch Viewpoint bạn có thể cuốc bộ lên một dốc cao 91 m để nhìn thấy nó ở khoảng cách một dặm. Gần bên có Upper Viewpoint, theo bậc thang đi lên nửa dặm (gần một cây số) để có thể thấy rõ hơn, không bị gì che chắn. Lựa chọn thứ ba là theo trail chính dẫn lên thẳng đến chân vòm đá. Vào những ngày bận rộn, bãi đậu xe đầy rất nhanh. Trail chính lên đến tận Delicate Arch thường tấp nập suốt cả năm. Hoàng hôn đặc biệt là thời gian tấp nập nhất trong ngày; đôi khi có đến hằng trăm người tập trung trên đó chờ xem mặt trời lặn rồi sau đó ngắm sao trời và dải Ngân Hà.
Sơ đồ đường dốc lên Delicate Arch, cổng vòm đẹp nhất trong số hơn 2 ngàn vòm đá đủ kích cỡ, từ bé tới lớn ở công viên này. Từ chỗ đậu xe đi bộ vào một quảng rồi bắt đầu mải miết leo đều đến độ cao chừng 538 ft hay 164 m, lên xuống một vòng hết 3,2 dặm, tương đương 5,1 km, và thời gian ước chừng từ 2 đến 3 tiếng. Bảng hướng dẫn khuyên nên suy nghĩ kỹ trước khi thực hiện chuyến hiking vào đây. Trong quá khứ đã có nhiều người chết hoặc bị thương do trượt té, đồng thời coi chừng bị lạc. Bãi đậu xe khá rộng, gồm bốn dãy dài vậy mà khó kiếm được chỗ nào trống. Trước lúc tuyệt vọng thì có người đang lùi xe. Thật khỏe re! 5:46 pm
Đã lên hết được nửa dốc. Nhân lúc nghỉ mệt, “tự sướng” một tấm kỷ niệm, tay trái cầm tripod. Nhìn lên phần dốc còn lại mà ngao ngán, đường lên hoàn toàn đá, hiếm họa vài bụi cây dại chen chân vào được ở mấy khe nứt. Tôi đang mong sao lên đến đỉnh dốc kia thì có thể nhìn thấy cái vòm nổi tiếng, nhưng rồi ra sẽ chỉ thấy hết thất vọng này đến thất vọng khác, có nghĩa là vẫn leo dốc hoài mà vẫn chưa thấy đến.6:24 pm
Gần nửa tiếng sau thì cũng lên đến nơi mình muốn đến. Đứng nghỉ mệt tựa vào gờ đá cao trên đó mấy thanh niên phía trước mặt đang ngồi đối diện với mái vòm, chờ đêm xuống để ngắm sao. Arches NP nằm trong số những điểm lý tưởng nhất để ngắm giải Ngân Hà cùng hằng tỉ tỉ vì tinh tú khác trên bầu trời bao la.Dãy núi xa nhất nơi chân trời là rặng La Sal Mountains. 6:49 pm
Dùng chút tàn sức để leo lên gờ đá, trườn trên đó một quảng trước khi tụt xuống sườn phía bên kia. Tất cả thao tác đều làm trong khi đang mang kè kè túi đồ nghề linh tinh, camera vẫn đeo trước ngực, và kéo theo cái tripod nữa. Thiếu nó thì lấy gì mà chụp sao đêm. Chọn một phiến đá phẳng để ngồi, tựa lưng vào vách và quyết định đóng đô ở đây luôn. Bắt đầu gắn camera lên tripod, kiểm soát các thông số kỹ thuật trước khi trời tối, sau đó chỉ bất đắc dĩ mới dùng đến đèn bấm vì mắt phải mất một thời gian để làm quen lại với bóng tối.
Một cặp nam nữ đứng dưới mái vòm, trong khi bạn bè chụp cho họ loạt hình kỷ niệm.
“Sealed with a Kiss”under the Delicate Arch. Chỉ cần bước lui vài bước là họ có thể cùng bay thẳng lên đến thiên đàng ngay.
Nước, băng giá, thời tiết và nhiệt độ khác biệt khắc nghiệt, và sự di chuyển ngầm dưới đất của muối là những tác nhân chịu trách nhiệm cho sự tạo tác những cảnh quang điêu khắc đá trong công viên này. Trải qua 100 triệu năm của sự xói mòn đã tạo nên một vùng đất tập trung nhiều mái vòm đá nhất. Trên 2000 mái vòm đá có kích thước rộng từ 1 thước trở lên được ghi nhận chính thức. 7:03 pm
Đêm xuống thật nhanh vì sa mạc hoang vu không bị ánh đèn nhân tạo lấn át.7:58 pm
Tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa, tìm nơi tối nhất trần gian để chụp sao trời lại gặp xóm nhà lá dưới kia bày trò chơi chiếu đèn lên mái vòm. Thôi thì tùy cơ ứng biến, chẳng lẽ công trình lên đến đây rồi mà đành “bó tay chấm.com”.
Xem kỹ lại thì thấy có ánh đèn chiếu lên vòm đá cũng ô kê.
Hay nên không có ánh sáng của đèn, thế mới cảm được cái tĩnh mịch của đêm trường. Tùy khẩu vị.
Ngước nhìn lên phía sau, ít nhất ba người đang nằm trên gờ đá phẳng ngắm sao trời, chỉ thấy được sáu cẳng chân đang co gối của họ.8:07 pm
8:13 pm
Một phần của dải Ngân Hà.
Phải nói là dày đặc sao.
Dải trắng sáng bên dưới là đèn chiếu sáng của bà con đang lên xuống dọc theo trail, và cũng là hướng tôi sắp dùng để hạ san. 8:13 pm
Thế rồi một bạn đồng hành xuất hiện .. kêu gọi rút quân.8:19 pm
Giã từ Delicate Arch để bắt đầu cuộc đổ dốc dài hơn một tiếng đồng hồ. Tuy tối mịt tối mù nhưng chẳng sợ chi lạc, người lên người xuống rần rần, có kẻ đi cả gia đình, con nít leo, nhảy, vừa đi vừa chạy trước người lớn chẳng biết mệt là gì, sợ nhất là té ngã rất nguy hiểm.
Còn cách bãi đậu không xa, tôi dừng lại ở gần Wolfe Ranch, bảo bạn đồng hành cứ việc ra xe trước, tôi nán lại chụp sao trời thêm vài phút.9:10 pm
Đứng nép dọc theo lối mòn, đặt máy trên tripod lên một phiến đá tương đối phẳng để tập trung vào việc chụp, sau lưng nghe tiếng người đi qua lại, bước chân hoặc nói chuyện lao xao. Lạ nhĩ, đến giờ này người ta vẫn tiếp tục đi lên đó vậy thì bao giờ mới về. Kể ra cũng có cái lợi là tránh được cái nắng nóng vào ban ngày. 9:12 pm
Chỗ tôi đứng gần lối rẽ vào Wolfe Ranch, nơi ông John Wesley Wolfe, cựu thương binh cuộc nội chiến Civil War, đã cùng con trai là Fred đến đây định cư từ thập niên cuối của thế kỷ 19. Nay còn lại tàn tích của căn cabin gỗ, chuồng trại, và hầm chứa rễ cây mà họ đã từng sống qua hơn 20 năm. Đi vào viếng nơi này là đi ngược thời gian trở về quá khứ xa xăm. Đây cũng gần đoạn đường mòn ngắn dẫn vào một vách núi nơi có nhiều hình khắc chạm của các tiền nhân thời xa xưa.
Nhìn lui chỗ vừa đi qua, thấy ánh sáng rực cả một góc trời, chẳng lẽ đó là ánh đèn của bà con đang rọi để hiking, phản chiếu dưới bầu trời bắt đầu mờ hơi sương. Dẫu sao thì cường độ ánh sáng ấy chẳng nhằm nhò gì đối với muôn vì sao.
Dải Ngân Hà đoạn gần mặt đất. 9:17 pm
Bây giờ thì nói lời từ biệt Arches NP, có duyên sẽ gặp lại. 9:17 pm
thân tri 
Thảo luận
Không có bình luận