Thiên hạ sự ngày 6 tháng mười, 2015

Theo thông lệ hằng năm, thời gian này là lúc Viện Hàn Lâm Nobel Thụy Điển trao giải cho những người có công đóng góp cho nhân loại, trong các lãnh vực y khoa, vật lý, hóa học, kinh tế, văn chương..

Bắt đầu vào hôm qua, Thứ Hai, 5 Tháng 10, giải Nobel đầu tiên được trao cho lãnh vực y khoa và hôm nay cho ngành vật lý. Chúng ta hãy kiên nhẫn theo dõi thêm vào những ngày kế tiếp.

Ba người Ireland, Nhật và Trung Quốc cùng đoạt Nobel Y Khoa 2015

STOCKHOLM, Thụy Điển (AP) – Ba nhà khoa học Ireland, Nhật và Trung Quốc hôm 5 Tháng Mười, được trao tặng giải Nobel Y Khoa cho khám phá thuốc chống sốt rét và giun sán, ảnh hưởng đến hằng trăm triệu người trên thế giới.

Ông Urban Lendahl, thư ký Ủy Ban Nobel về Y Khoa, loan báo tên những người được trao tặng giải Nobel Y Khoa năm 2015. (Hình: Getty Images/Jonathan Nackstrand)

Giải cao quí được tặng cho hai ông, William Campbell, người Ireland, và Satoshi Omura, người Nhật, và bà You You Tu, người Trung Quốc. Hai ông Campbell và Omura có công khám phá avermectin, loại thuốc mới trị ký sinh trùng, đặc biệt là các loại giun sán, ảnh hưởng đến hằng triệu người ở Phi và Á Châu.

Bác Sĩ You You Tu (屠呦呦), đọc tiếng Hán Việt là “Đồ U U,” (đặt theo câu thơ trong Kinh Thi: “U u lộc minh, Thực dã chi bình, Hươu kêu U U, Ăn cỏ ngoài đồng nội,”) với công trình nghiên cứu phối hợp các toa thuốc cổ truyền chống bệnh sốt rét đã có tiếng từ lâu, bà tìm ra artemisinin, thứ thuốc giúp giảm mức tử vong của bệnh nhân bị sốt rét rất hiệu nghiệm, trích từ cây ngải hương (artemioa annua) và cây khổ ngải (artemisa absinthium).

Ủy Ban Nobel nói: “Hai khám phá này mang lại cho nhân loại những phương tiện vô cùng kiến hiệu chống lại những bệnh gây suy nhược, vốn ảnh hưởng đến hằng trăm triệu người mỗi năm. Kết quả thật khôn lường trong việc cải thiện sức khỏe và vơi bớt nỗi khổ của nhân loại.”

Ông Campbell là giáo sư nghiên cứu danh dự của trường Drew University ở Madison, New Jersey.

Ông Omura, 80 tuổi, cư dân tỉnh Yamanashi nước Nhật, giáo sư danh dự trường Kitasato Univerisity.

Bà You You, 84 tuổi, giáo sư trưởng Viện Y Học Cổ Truyền Trung Quốc.

Lần sau cùng Trung Quốc có người được giải Nobel là vào năm 2012, khi nhà văn Mo Yan (Mạc Ngôn) được trao giải về văn chương. Nhưng Trung Quốc vẫn hằng ao ước lấy được một giải về khoa học và lần này họ có được giải Nobel về khoa học đầu tiên.

Những người thắng giải sẽ được chia chung số tiền tương đương $960,000, với phân nửa vào tay hai ông Campbell và Omura, và phần còn lại của bà You You.

Mỗi người còn được nhận một giấy chứng chỉ và một huy chương bằng vàng tại buổi lễ trao giải vào ngày 10 Tháng Mười Hai, dịp kỷ niệm ngày ông Alfred Nobel, người sáng lập giải này, qua đời. (TP)

**********

Nobel Vật Lý 2015 được trao cho hai người Nhật và Canada

STOCKHOLM (AP) – Hai ông, Takaaki Kajita (Nhật) và Arthur McDonald (Canada) hôm Thứ Ba được tặng giải Nobel Vật Lý nhờ chứng minh được hạt tử cơ bản neutrino có khối lượng.

Hình hai khôi nguyên Nobel Vật Lý công bố tại Swedish Academy of Sciences ở Stockholm, Thụy Điển. (Hình: Getty Images/Jonathan Nackstrand)

Hai ông khám phá thấy rằng neutrino có khả năng thay đổi “bản chất,” có nghĩa là có khối lượng. Khám phá này giải đáp được bài toán về vật lý phân tử vốn từ lâu chưa có lời giải, giúp nhân loại hiểu hơn về cách vận hành của vật chất và rất có thể là yếu tố quyết định để tìm hiểu về vũ trụ.

Theo RFI, Neutrino được phát hiện trong thập niên 1960 nhưng trong suốt một thời gian dài giới khoa học tưởng lầm hạt tử này không có trọng lượng.

Tuy sự hiện hữu của neutrino trong vũ trụ nhiều gấp 1 tỷ lần các hạt tử khác của nguyên tử nhưng chúng cực kỳ khó phát hiện.

Di chuyển với vận tốc gần với vận tốc ánh sáng, neutrino có thể biến thành ba loại hạt tử khác nhau.

Vào thập niên 1990, giáo sư Takaaki Kajita phát hiện được hạt tử neutrino trong khí quyển, “thay đổi bản chất” trên đường bay đến máy thăm dò Super Kamiokande ở Nhật.

Cùng thời điểm đó, nhóm nghiên cứu Canada của đồng nghiệp Arthur B McDonald cũng vừa chứng minh được số lượng Neutrino xuất phát từ mặt trời bay đến trái đất không biến mất trên con đường dài từ 147 đến 152 triệu cây số.

Các hạt tử này, dưới bản chất khác, được đài quan sát Sudbury thu được và đo lường.

Khám phá này giải đáp được một bài toán nát óc mà các nhà vật lý hạt tử cũng như vật lý thiên văn từ nhiều thập niên qua không thể giải thích thỏa đáng.

Ông McDonald, 72 tuổi, giáo sư danh dự trường Queen’s University ở Kingston, Canada, nói: “Neutrino nằm trong số những phân tử cơ bản mà chúng ta không thể phân ra nhỏ hơn nữa. Do đó vị trí của chúng trong mô hình vật lý ở tầng căn bản nhất là rất quan trọng.”

Ông Kajita, 56 tuổi, giám đốc Viện Nghiên Cứu Vũ Trụ Tuyến và cũng là giáo sư trường Đại Học Tokyo, nhận định: “Vũ trụ chúng ta đang sống vẫn còn nhiều điều chưa biết. Một khám phá quan trọng không thể đạt được trong ngày một ngày hai, mà phải cần đến thời gian lâu dài, với sự góp sức của nhiều người. Tôi mong được thấy người trẻ cùng cộng tác để theo đuổi việc giải đáp các bí ẩn.”(TP)

***********

Để đổi không khí khô khan vừa qua, chúng ta cùng nghe thuật lại một chuyện thương tâm có thật vừa mới xảy ra cuối tuần qua tại miền Nam California, một chuyện tình cờ thật hết sức hy hữu.

California: Y tá cấp cứu phát giác nạn nhân sắp chết là em ruột

SAN JUAN CAPISTRANO, California (AP) – Một y tá Nam California làm việc tại phòng cấp cứu, bất ngờ tiếp nhận một nạn nhân đang hấp hối vì bị xe đụng, và người đó lại chính là em ruột mình.

Cesar Andres Medina, 23 tuổi, nạn nhân của “hit and run” accidence. (Hình: GoFundMe/Medina)

Cô Jennifer Medina nói với đài KNBC-TV rằng, khi cô đang bận rộn tại bệnh viện Mission Hospital ở Mission Viejo vào đêm Thứ Sáu thì người ta đưa vào một người đàn ông nằm bất động.

Cô Medina nói, các bác sĩ làm việc cật lực để cứu người đàn ông 23 tuổi, trong khi một y tá khác lục tìm giấy tờ của nạn nhân.

Đến khi tìm thấy ví của người này thì cô lập tức nhận ra đó chính là em trai mình.

Cô kể lại trong khi bật òa khóc: “Mọi sự như đều sụp đổ đối với tôi. Tôi không còn có thể cầm lòng được.”

Sau khi các đồng sự lau sạch hết máu, cô Medina chỉ còn cơ hội cuối cùng để nói lời vĩnh biệt với em trai.

Sở Cảnh Sát Orange County cho hay, anh Cesar Andres Medina trong khi trượt ván băng qua một ngã tư ở San Juan Capistrano thì bị tài xế lái một chiếc pickup truck màu đen đụng phải.

Nghi can được nhận diện là Andrew Christopher Michaels, 19 tuổi, bị bắt ngày hôm sau vì liên quan đến tai nạn.

Các nhà điều tra khám phá thấy một chiếc xe pickup truck Dodge Ram tại nhà của nghi can ở Laguna Niguel mà họ tin là có liên hệ đến tai nạn.

Đương sự bị bắt sau khi bị các nhà điều tra thẩm vấn.

Trên trang mạng GoFundMe, cô Medina mở một cột để quyên tiền giúp tống táng người em, mà đến nay số tiền được tặng đã lên đến hơn $13,300.

Cô Medina viết: “Tôi không thể có đủ can đảm nếu không có được lòng hảo tâm của quí vị vì nhờ quí vị mà tôi lấy lại được sự can đảm. Quí vị mang lại cho tôi cơ hội để lo liệu cho sự mất mát đau đớn này. Andy đang nhìn chúng ta đó và thay mặt nó, tôi xin gửi đến mọi người lời cảm tạ. Gia đình chúng tôi rất tri ân. Từ đáy lòng tôi, tôi xin gửi lời cám ơn. Chúng tôi yêu quí em, Andy ơi.”

Cô Medina kể: “Ngày tôi sợ hãi nhất đời là cái ngày mà mà tôi nhìn thấy đứa em thân yêu của tôi đưa vào phòng cấp cứu nơi tôi làm việc. Đó là ngày 2 Tháng Mười, 2015.”

Cô nói, khi Andy mới được đưa vào, người ta đặt tên anh là John Doe vì chưa biết là ai. Sau khi mở cái ví trông quen thuộc, “tôi nhìn thấy hình em tôi trên giấy căn cước. Thế là cả một bầu trời đổ sụp. Các y tá bạn xúm lại an ủi tôi khi tôi ngồi bệt xuống sàn khóc òa.”

Mọi người dìu cô Medina đến một chiếc giường và cô hỏi: “Em tôi đi chưa?” Và câu trả lời là: “Rồi, cậu ấy chết rồi.”

Cô Medina kể: “Em tôi bị xe đụng trong khoảng từ 10 giờ đến 10 rưỡi đêm và bị bắn tung ra xa đến 20 foot. Tài xế ngập ngừng một lúc rồi phóng chạy mất.” (TP)